Ülkemizde 55 yıldır uygulanmakta olan Türk Ticaret Kanunu değişen ve gelişen koşullara uyum sağlamakta zorlanmaya başlamış, ticari hayatımızı daha ileriye taşıyamayacak bir hale gelmiştir. Bu ihtiyaca istinaden üzerinde yaklaşık 9 yıldır çalışılan Yeni Türk Ticaret Kanunu 14 Şubat 2011 tarihinde resmi gazetede yayımlanmış olup 1 Temmuz 2012 de yürürlüğe girecektir.

            Yeni Türk Ticaret Kanunu ile işletmelere 01.01.2013 tarihinden itibaren bazı yeni yükümlülükler getirilmekte, bu yükümlülüklere uyulmaması halinde ise yükümlülüğün türüne göre adli para ve hapis cezaları öngörülmektedir.

            1- Ticari Defterlerin Açılış Ve Kapanış Tasdiklerini Yaptırmayanlar;

            TTK m.64/3; her tacir, ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerini notere yaptırması zorunlu olup bu zorunluluğa uymayanlar iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

            2- Gerçeği Yansıtmayan Envanter Çıkaranlar;

            TTK m.66; bu maddede her tacirin yılsonunda ticari işletmesinin envanterini çıkarması ve çıkardığı envanterin gerçeği yansıtması gerektiğini belirtilmiştir. Bu hükme aykırı davranan yani gerçeği yansıtmayan envanter çıkaranlar iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

            3- Saklaması Zorunlu Belgelerini İbraz Etmeyenler;
            TTK m.86; saklanması zorunlu olan belgeleri sadece dijital ortamda ibraz edebilen kimse, giderleri kendisine ait olmak üzere o belgelerin okunabilmesi için gerekli olan yardımcı araçları kullanıma hazır bulundurmalı; icap ettiği takdirde belgeleri, giderleri kendisine ait olmak üzere bastırarak ve yardımcı araçlara ihtiyaç duyulmadan okunabilen kopyalarını sunabilmelidir. Bu yükümlülüğe uygun olarak saklanması zorunlu belgelerini ibraz etmeyenler iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

            4- Defter Tutma Yükümlülüğüne Uymayanlar;

            TTK m.64; her tacir, ticari defterlerini Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tutmak ve işletmenin ticari işlemlerini ve mal varlığını gerçekçi bir şekilde ticari defterlere yansıtmak zorundadır. Ayrıca tacir defterlerini üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutmalıdır. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

            5- Belgelerin Kopyasını Saklamayanlar;
            TTK m.64/2; her tacir, işletmesi ile  ilgili olarak gönderilmiş olan her türlü belgenin, bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklaması gerektiğini, bu belgelerin yetkili mercilerce istenmesi durumunda ibraz etmeyenler, iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır. 

            6- Usulüne Uygun Olarak Defterlerini Tutmayanlar;
            TTK m.65; her tacir ticari defterlerini ve gerekli diğer kayıtları Türkçe tutması, kısaltma, rakam, harf ve sembol kullanıldığı takdirde bunların anlamları açıkça belirtmesi, defterlerin yazımları ve diğer gerekli kayıtların, eksiksiz, doğru zamanında ve düzenli olarak tutması, yazılı kayıtlarda yanlışlık varsa tek çizgi ile çizmesi, dijital kayıtla ilgili değiştirmelerde, kayıt sırasında mı yoksa daha sonra mı yapıldığı anlaşılmayan değiştirmeler yapmaması, defterler elektronik ortamda tutacaksa tutulan defterler Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olması, ayrıca defterlerin ve gerekli diğer kayıtların elektronik ortamda tutması durumunda, bilgilerin saklanma süresinde bunlara ulaşılmasının ve bu süre içinde bunların her zaman kolaylıkla okunmasının temin etmesi gerekmektedir. Belirtilen yükümlülüklere aykırı davrananlar iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

            7- Türkiye Muhasebe Standartlarına Aykırı Hareket Edenler;

            TTK m.64-m.88: gerçek ve tüzel kişiler gerek ticari defterlerini tutarken, gerçek münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan, Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara aynen uymak ve bunları uygulamak zorundadırlar. Bu kurala uymayanlar yüz günden üç yüz güne kadar adli para cezasıyla karşı karşıya kalacaklardır.

            8- Denetleme Yetkisine Sahip Denetim Elemanlarına Defter ve Belgeleri Sunmamak;

            TTK hükümlerine göre tutulmakla veya muhafaza edilmekle yükümlü olunan defter, kayıt ve belgeler ile bunlara ilişkin bilgileri, denetime tabi tutulan gerçek veya tüzel kişiye ait olup olmadığına bakılmaksızın, denetime yetkili olanlarca istenmesine rağmen vermeyenler veya eksik verenler ya da bu denetim elemanlarının görevlerini yapmalarını engelleyenler; fiilleri daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

            9- TTK 524. Maddesindeki İlanı Yaptırmayanlar;
            Anonim şirketler ve toplulukların finansal tablolarını düzenlemekle yükümlü yönetim kurulları bilânço gününden itibaren altı ay içinde; finansal tablolarını, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, kar dağıtımına ilişkin genel kurul kararını, denetçinin 403’üncü madde uyarınca verdiği görüşü ve genel kurulun buna ilişkin kararını, Türkiye Sicili Gazetesinde ilan ettirmeyen ve şirketin internet sitesine koymayan yönetim kurulları, iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

            10- Sermaye Şirketlerinin İnternet Sitesi Açmaması;    
            TTK m.1524; sermaye şirketlerinin internet sitesi açma zorunluluğu veya mevcut olan internet sitelerinde yayınlanması zorunlu olan bilgileri 01 Temmuz 2013 tarihinde itibaren yayınlamaları gerekmektedir. Bu tarihten itibaren üç ay içinde internet sitesi kurma zorunluluğunu yerine getirmeyenlere, üç aya kadar hapis ve yüz güne kadar adli para cezası uygulanır.

            11- Şirket Ortaklarının Şirketten Borç Para Alması;

            TTK m.358; “iştirak taahhüdünden doğan borçlar hariç, şirket ortakları şirkete borçlanamaz. Bu duruma aykırı hareket edenler, üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

            Sonuç olarak işletmelerde kurumsallaşmayıve kurumsal yönetimi her yönüyle ele alan yeni Türk Ticaret Kanunu, işletmelerin yönetim anlayışlarını, vizyonlarını, muhasebe altyapılarınıyeniden oluşturmalarınıgerektiriyor.

ADLİ PARA CEZASI;

Türk Ceza Kanunu 52/1’e göre beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından devlet hazinesi ödenmesi" suretiyle yerine getirilir. Bu bağlamda en az 20 (yirmi) ve en fazla100( yüz)Türk Lirası olan bir günlüğün karşılığı adli para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.